Od października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Sklepy i producenci napojów będą musieli przygotować się na zupełnie nową organizację obiegu butelek PET, puszek i szkła wielorazowego. Konsumenci zapłacą kaucję przy zakupie i odzyskają ją przy zwrocie opakowań. To rozwiązanie, które ma poprawić poziom recyklingu i zbliżyć nas do celów gospodarki obiegu zamkniętego. Jednak system kaucyjny to tylko fragment układanki. Nie wszystkie opakowania znalazły się w jego zakresie. Szczególnie widać to w przypadku kartonów, które wciąż będą wymagały indywidualnego podejścia. Firmy, które zrozumieją tę różnicę, mogą zyskać przewagę na rynku – finansową, wizerunkową i środowiskową.
System kaucyjny a kartony – gdzie są różnice?
System kaucyjny objął tylko te opakowania, które można łatwo przetworzyć i ponownie wprowadzić do obiegu w ujednoliconym systemie. Butelki z plastiku, puszki i szkło mają jednorodną strukturę, więc recykling jest prosty i szybki. Kartony to inna historia – składają się z kilku warstw papieru, tworzywa sztucznego, a czasem też aluminium. Taka mieszanka sprawia, że recykling wymaga specjalistycznej technologii i osobnych procesów.
Przedsiębiorcy mają dwa równoległe obowiązki. Z jednej strony muszą dostosować się do systemu kaucyjnego, z drugiej nadal samodzielnie zadbać o odbiór i recykling kartonów. Dla branż, które codziennie operują setkami czy tysiącami opakowań transportowych, oznacza to poważny temat.
Dlaczego recykling kartonów daje przewagę biznesową?
Firmy, które potraktują kartony jako element strategii, a nie tylko kłopotliwy odpad, szybko zauważą korzyści:
- Po pierwsze, są to oszczędności finansowe. Zamiast płacić za wywóz i utylizację, można przekazać opakowania do skupu kartonów i odzyskać część ich wartości. W skali roku, przy dużych wolumenach, stanowi to realną różnicę w budżecie.
- Po drugie, recykling kartonów to mocny element wizerunkowy. Konsumenci coraz częściej wybierają marki, które działają w duchu ESG i circular economy. Pokazanie, że firma nie tylko spełnia obowiązki ustawowe, ale też wychodzi poza nie i dba o opakowania kartonowe, buduje zaufanie klientów i partnerów biznesowych.
- Trzeci argument to regulacje i raportowanie. Coraz więcej przedsiębiorstw musi przygotowywać raporty niefinansowe, w których liczą się dane o odpadach i ich zagospodarowaniu. Oddanie kartonów do skupu pozwala poprawić wskaźniki i realnie zmniejszyć ślad węglowy.
Wreszcie, warto pamiętać o praktycznych oszczędnościach w logistyce. Kartony nadają się do ponownego użycia – w magazynie, w wysyłkach e-commerce, w transporcie paletowym. Zamiast kupować nowe opakowania, można wykorzystać te, które już są w obiegu.
Odbiór kartonów w praktyce – jak to zorganizować?
Teoretycznie firma może samodzielnie zajmować się kartonami. Mimo wszystko najprościej jest nawiązać stałą współpracę ze skupem kartonów. Dzięki temu kartony są odbierane regularnie, bez dodatkowych formalności. Przedsiębiorcy już nie muszą martwić się o logistykę ani przechowywanie dużych ilości odpadów. Nie ponoszą też żadnych kosztów utylizacji, a zarabiają na oddawaniu pudeł.
Równie ważna jest organizacja wewnętrzna. Kartony powinny być segregowane już na etapie magazynu czy produkcji. W dobrym stanie mogą wrócić do obiegu – jako opakowania do wysyłek lub zabezpieczenia towarów. W gorszym – trafiają do recyklingu, ale nadal mają wartość. Dla e-commerce to rozwiązanie idealne: wysyłając paczki w kartonach z drugiego obiegu, można nie tylko zmniejszyć koszty, ale też podkreślić ekologiczny charakter działalności.
Przykład: Sklep internetowy, który sprzedaje kilkanaście tysięcy produktów miesięcznie, generuje ogromną ilość opakowań. Skup kartonów pozwala jednocześnie pozbyć się nadmiaru odpadów i obniżyć koszty zakupów nowych pudełek. Daje to podwójną korzyść, która bezpośrednio przekłada się na wynik finansowy.
Czego uczy system kaucyjny?
Nowy system pokazuje jedno: opakowanie, a w tym opakowanie kartonowe to nie odpad, lecz surowiec. Dzięki kaucji konsumenci zaczynają patrzeć na butelkę czy puszkę jak na coś, co ma wartość i może wrócić do obiegu. To podejście warto przenieść zwłaszcza na kartony.
Jeżeli firma traktuje je jako zasób, może na tym tylko zyskać. Kartony używane ponownie to oszczędność, karton oddany do skupu – dodatkowy dochód i lepszy wynik środowiskowy. System kaucyjny uczy nas myślenia w kategoriach gospodarki obiegu zamkniętego, ale dopiero działania wykraczające poza przepisy pokazują, kto naprawdę poważnie traktuje temat.
Kartony nie znikną, więc warto działać już teraz
System kaucyjny 2025 jest ważnym krokiem w stronę bardziej odpowiedzialnego gospodarowania opakowaniami, ale nie rozwiązuje całego problemu. Kartony pozostają poza nim i to właśnie firmy muszą zadbać o ich odbiór i recykling. To nie tylko obowiązek, ale spora szansa – na oszczędności, lepszy wizerunek i realne wsparcie gospodarki obiegu zamkniętego.
Przedsiębiorstwa, które zaczną działać już teraz, unikną chaosu i dodatkowych kosztów w przyszłości. Co więcej, pokażą klientom i partnerom, że traktują odpowiedzialność biznesową szerzej niż wymagają tego przepisy. W erze systemu kaucyjnego kartony stają się więc testem – czy firma potrafi myśleć o ekologii strategicznie, czy tylko reaguje na zmiany w prawie.
