Od października 2025 roku w Polsce zaczyna obowiązywać system kaucyjny. Za określone butelki PET, puszki aluminiowe i szkło wielorazowe po napojach zapłacimy dodatkową kaucję, którą odzyskamy, gdy zwrócimy opakowanie. Jest to prosty mechanizm, ale jego wpływ sięga dalej niż tylko same butelki i puszki. System kaucyjny uczy nas, że opakowanie nie jest śmieciem, ale wartościowym surowcem. Ta zmiana może przenieść się na wszystkie inne materiały – w tym na kartony, które formalnie pozostają poza systemem, ale codziennie towarzyszą nam w zakupach i pracy.
Polacy wobec systemu kaucyjnego – jakie są pierwsze reakcje?
Wprowadzenie kaucji budzi różne emocje. Część konsumentów widzi w tym ułatwienie i krok w stronę porządku, inni obawiają się dodatkowych obowiązków. Ale jedno jest pewne – zaczynamy inaczej patrzeć na opakowania różnego rodzaju.
Oddawanie butelki czy puszki do sklepu stanie się nawykiem. A skoro nauczyliśmy się, że te opakowania mają wartość, łatwiej nam będzie przyjąć, że podobnie jest z innymi materiałami. Dla wielu osób może to być pierwszy impuls, żeby pomyśleć: co dzieje się z kartonem, paczką z e-sklepu czy opakowaniem po kosmetyku?
Kartony – opakowania, które wciąż mamy pod ręką
Kartonów system kaucyjny nie obejmuje. Nie znajdziesz ich w automatach na butelki ani na liście opakowań z logotypem kaucji. A jednak to właśnie kartony używane są najbliżej naszej codzienności: kartony transportowe, w których przychodzą paczki z e-sklepów, zbiorcze opakowania w pracy i magazynach czy kartony po mleku i sokach.
Jeśli chcesz wiedzieć, które z tych kartonów można skutecznie przekazać do dalszego wykorzystania, warto zajrzeć do tekstu „Jakie kartony nadają się do skupu?”.
Jak zmienia się podejście Polaków?
System kaucyjny uczy odpowiedzialności. Jeśli odzyskujemy kaucję za butelkę, zaczynamy postrzegać wszystkie opakowania jako coś, co ma drugie życie.
Już dziś widać, że Polacy coraz chętniej korzystają z kartonów z drugiego obiegu przy sprzedaży internetowej, oddają zużyte kartony do skupu zamiast traktować je jak odpad i świadomie segregują kartony po żywności. Więcej o tym, jak system kaucyjny może inspirować do rozsądniejszego podejścia do kartonów, przeczytasz w artykule „System kaucyjny a recykling kartonów – jak to działa?”.
Rola firm w ważnej zmianie
Polacy uczą się nawyków, ale to firmy kształtują warunki gry. Sklep internetowy, który informuje klientów, że wysyła paczki w używanych kartonach, edukuje przy okazji. Producent, który jasno opisuje, jak segregować opakowania, pomaga w codziennych decyzjach i uświadamia szerszą grupę.
Rok 2025 to czas, kiedy konsumenci zaczynają patrzeć na marki przez pryzmat tego, co robią z opakowaniami. Firmy, które pokażą, że dbają o recykling kartonów i współpracują ze skupem, zyskają nie tylko przewagę wizerunkową, ale również biznesową. Więcej o tym przeczytasz w tekście „Dlaczego firmy powinny korzystać ze skupu kartonów”.
Edukacja to klucz do dalszej zmiany
Bez edukacji system kaucyjny będzie tylko formalnością. To właśnie edukacja sprawia, że zaczynamy łączyć kropki – że jeśli butelka ma wartość, to kartony używane też.
Firmy coraz częściej podejmują konkretne działania – jednym z nich jest regularna współpraca ze skupem kartonów. Zobacz, dlaczego warto zacząć od razu – przeczytaj tekst „Skup kartonów – 5 powodów, dla których Twoja firma powinna z niego skorzystać”.
Dobrze przygotowane kartony mogą wrócić do obiegu lub zostać sprzedane. Przykłady takich działań znajdziesz w artykule „Skup kartonów jako sposób na redukcję odpadów w przedsiębiorstwie”.
Karton a kaucja w oczach Polaków
System kaucyjny od października 2025 roku zmienia nasze podejście do opakowań. Uczy, że to, co wczoraj nazywaliśmy śmieciem, dziś może być surowcem. A skoro tak, to naturalne staje się pytanie: co z kartonami?
Choć nie objęto ich systemem, świadomość Polaków stopniowo się zmienia. Kartony coraz częściej postrzegamy jako materiał z potencjałem – do ponownego użycia, do recyklingu, do odzysku. W Fundacji Karteko wierzymy, że właśnie w tym kierunku pójdzie 2025 rok: ku szerszemu spojrzeniu na ekologię, które obejmuje wszystkie opakowania, nie tylko te objęte kaucją.
